Санаи 05.12.2024 дар коллеҷи техникии ДТТ ба номи академик М.Осимӣ конференсияи илмӣ-амалӣ бахшида ба “16-рӯзи мубориза алайҳи зӯроварӣ” таҳти унвони “Зиндагӣ бидуни зуроварии гендерӣ” баргузор гардид.
Дар конференсияи мазкур вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон – Шарофзода Гавҳар, муовини раиси шаҳри Душанбе – Одилзода Дилбар, раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳия Шоҳмансур – Каримзода Нилуфар Раҳмоналӣ, сардори раёсати занон ва оилаи Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе – Маҳмашарифзода Дилрабо, инчунин аҳли раёсат ва омӯзгорону кормандон ва донишҷӯёни Коллеҷи техникии ДТТ ба номи академик М.Осимӣ иштирок намуданд.
Конференсияро директори коллеҷи техникии ДТТ ба номи академик М.Осимӣ, доктори илмҳои техникӣ, и.в. профессор Саидзода Масрур Мирзохон ифтитоҳ намуда, иштирокчиёнро муборакбод намуда, қайд намуд, ки хушунат алайҳи занону духтарон яке аз паҳншудатарин шакли поймолшавии ҳуқуқи инсон дар ҷаҳони имрӯза ба шумор меравад. Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин маврид хеле хуб гуфтаанд: “Оила дар фарҳанги мардуми куҳанбунёди тоҷик ҳамчун ниҳоди муқаддас эътироф гардидааст, зеро беҳтарин арзишҳои инсонӣ, аз қабили муҳаббату садоқат, самимияту вафодорӣ ва ҳамдигарфаҳмиву таҳаммулгароӣ маҳз дар оила ташаккул меёбанд”.
Ҳадафҳои асосии маъракаи «16 – рӯзи мубориза алайҳи хушунат» ҷалби таваҷҷӯҳи мардумро ба масъалаи мубрами рӯз, яъне пешгирӣ ва муқовимат бо хушунати хонаводагӣ ва хариду фурӯши одамон, инчунин баланд бардоштани фаъолияти муассисањои давлатӣ ва иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ дар самти муттаҳид сохтани кӯшишҳо барои ҳифзи ҳуқуқи инсон мебошад.
Қайд гардид, ки, дар кишвари маҳбуби мо низ дар ин самт пайваста аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон чораҳои зарурӣ андешида мешаванд. Ҳамин тариқ, Тоҷикистон дар солҳои соҳибистиқлолӣ бо таваҷҷӯҳи махсуси Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон заминаҳои зарурии ҳуқуқӣ ва мудириятро барои таъмини баробарии гендерӣ, ҳифзи ҳуқуқи занон ва таҳкими нақши онҳо дар ҷомеа, пешгирии ҳифзи иҷтимоии бонувон, рушди оила ҳамчун ниҳоди муҳим таъсис ва такмил дод, ки он пойдевори тағйирпазирии нақши зан дар ҷомеаи муосири Тоҷикистон ва тақвияти мақоми ӯ дониста мешавад.
Сипас, муовини раиси шаҳри Душанбе Одилзода Дилбар ба сухан баромада, қайд намуданд, ки таъмини зиндагии шоистаи шаҳрвандони кишвар яке аз ҳадафҳои асосии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, инсон ва ҳуқуқҳои шаҳрвандон ҷавҳари Конститутсияи давлати ҳуқуқбунёди моро ташкил медиҳад. Аз ин ҷост, ки пешгирии зӯроварию хушунат дар оила ва ҷомеаи шаҳрвандӣ яке аз масъалаҳои муҳим маҳсуб меёбад, ки ҳалли он дар маркази диққат ва таваҷҷуҳи Пешвои муаззами миллат қарор дорад.
Қайд гардид, ки ба хотири решакан намудани ин зуҳуроти номатлуб имрӯзҳо маҷмӯи қонунҳо ва чандин санадҳои меъёриву ҳуқуқӣ мавриди амал қарор доранд. Бояд гуфт, ки амалҳои зӯроварӣ ва хушунат дар ҷомеаи мо имрӯзҳо дар шаклҳои мухталиф зоҳир мегарданд ва алайҳи он чораҳо андешида мешаванд.
Дар рафти баргузории конференсия, вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон – Шарофзода Гавҳар баромад намуда қайд намуд, ки бар асоси таҳлилҳои равоншиносӣ, ҳар як рафторе, ки дар оила рух медиҳад, дар зеҳни кӯдак ҳамчун хотира сабт мешавад. Агар дар оила муҳити хушунат ва зӯроварӣ мавҷуд бошад, ин ҳолат метавонад дар оянда ба ташаккули шахсияти кӯдак таъсири манфӣ расонад. Нақши модар дар тарбияи фарзандон муҳим буда, хушунат нисбат ба зан метавонад ба саломатии ҷисмонӣ ва равонии фарзандон осеб расонад.
Ҷомеаи ҷаҳонӣ масъалаи хушунат ва зӯроварӣ нисбат ба занонро ҷиддӣ арзёбӣ мекунад. Бо вуҷуди талошҳои зиёд, ин зуҳуроти номатлуб то ҳол ҳамчун мушкилоти ҳалталаби ҷаҳонӣ боқӣ мемонад. Сабабҳои асосии хушунатро аксар вақт дар паст будани маърифати ҳуқуқии мардон ва занон мебинанд. Бештари онҳо намедонанд, ки хушунат на танҳо аз нигоҳи ахлоқӣ нодуруст, балки рафтори ғайриқонунӣ мебошад.
Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки дар баъзе оилаҳо зӯроварӣ ҳанӯз ҳам ба ҳайси мушкили асосӣ боқӣ мемонад. Ин ҳолат бештар бо сабаби ноогоҳии ҳуқуқӣ, вобастагии иқтисодии занон аз шавҳарон ва урфу одатҳои куҳна рух медиҳад. Барои коҳиш додани хушунат ва пешгирӣ аз вайроншавии оилаҳо, зарур аст, ки сатҳи маърифати ҳуқуқӣ ва фарҳангии шаҳрвандон баланд бардошта шавад. Ҳамчунин, муҳим аст, ки муносибатҳои оилавӣ дар асоси муҳаббат, эҳтироми тарафайн ва дастгирии ҳамдигар ташаккул ёбанд.
Сипас, Раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур Каримзода Нилуфар баромад намуда, қайд намуд, ки оилаи солим заминаи асосии зиндагии орому осуда ва пешрафти ҷомеа мебошад. Бартараф намудани мушкилиҳо, баланд бардоштани маърифати оиладорӣ ва омодасозии ҷавонон ба ҳаёти мустақилона масъалаҳои калидӣ барои таъмини ояндаи устувори ҷомеа маҳсуб меёбанд. Дар ин замина, пешгирии зӯроварӣ ва вайроншавии оилаҳо муҳимтарин вазифаи ҳар як давлат ва ҷомеа ба ҳисоб меравад.
Яке аз сабабҳои асосии бадбахтӣ дар оила хушунат ва зӯроварӣ мебошад. Ин рафтор на танҳо ҳуқуқвайронкунии ҷиддӣ, балки сабабгори осеби равонӣ ва иҷтимоӣ ба ҳамаи аъзои оила мегардад. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи пешгирии зӯроварӣ дар оила», ки соли 2013 қабул шудааст, муносибатҳои ҷамъиятиро вобаста ба пешгирӣ ва бартарафсозии сабабҳои хушунат танзим мекунад. Ҳангоми мавҷудияти хушунат дар оила, на танҳо шахси ҷабрдида, балки тамоми аъзои оила ва ҳатто ҷомеаи атроф азоб мекашанд.
Дар фарҷоми конференсия як қатор омӯзгорону кормандони фаъол бо ифтихорномаи раёсати коллеҷи техникӣ ва 12 нафар маъюбону ятимони кул бо кўмакҳои молиявӣ қадрдонӣ гардиданд.
Бахши матбуот
