Технологияҳои рақамӣ як системаи дискретие мебошанд, ки ба усулҳои рамзгузорӣ ва пахши маълумоти иттилоотӣ асос ёфтаанд, ки ба истифодабарандагон имкон медиҳанд дар муддати нисбатан кӯтоҳ масъалаҳои гуногунро ҳал намоянд.
Истилоҳи рақамӣ – digita аз калимаи Digitus сарчашма мегирад, ки маънои лотинӣ “ангушт” -ро дорад. Азбаски одамон дар муддати тӯлонӣ рақамҳоро танҳо дар ангуштони худ ҳисоб мекарданд, ба туфайли ин, системаи даҳӣ ба системаи асосӣ табдил ёфт. Аммо, дар ангуштҳо танҳо рақамҳои бутунро ҳисоб кардан мумкин аст, аз ин сабаб истилоҳи «рақамӣ» барои ифодаи дастгоҳе, ки дар доираи арзишҳои ҷудогона кор мекунад, истифода мешавад.
Нигоҳ доштани маълумоти иттилоотӣ дар шакли рамзҳои рақамӣ нисбат ба шакли аналогӣ хеле осонтар аст. Баланд бардоштани масуният аз халал имкон медиҳад, ки иттилоот бе хато ҳифз ва хонда шавад.Дар системаҳои аналогӣ фарсудашавии техникӣ метавонад бо мурури замон ба амал ояд, ки метавонад ба баъзе қисматҳои маълумот зарар расонад. Дар системаҳои рақамӣ, агар сатҳи халалҳо аз сатҳи муайян пасттар бошад, он гоҳ иттилоот метавонад бидуни талаф барқарор карда шавад.
Камбудиҳои системаҳои рақамӣ: Баъзан системаҳои рақамӣ барои иҷрои ҳамин вазифаҳо нисбат ба системаҳои аналогӣ қудрати бештарро сарф мекунанд. Дар айни замон, энергияи гармӣ бештар бароварда мешавад, ки мураккабии дастгоҳро талаб мекунад (масалан, вентилятори хунуккунӣ насб карда шудааст). Ин истифодаи чунин системаҳоро дар дастгоҳҳои пӯшида, ки аз батарея кор мекунанд, маҳдуд мекунад. Баъзан, агар як унсури иттилооти рақамӣ гум шавад, тағйироти куллии маънои хабар имконпазир аст.
Технологияи рақамии тиббӣ воқеан шумораи зиёди одамонро наҷот медиҳад. Тадқиқоти илмии имрӯза имкон доданд, ки дастгоҳҳои баландтехнологӣ татбиқ карда шаванд, ки бо ёрии онҳо ташхис, таҳлил ва табобати шумораи зиёди бемориҳо гузаронида мешаванд. Тадқиқоти клиникӣ барои таҳияи доруҳои нав имкониятҳои васеъ фароҳам меорад. Такмили асосҳои методологии фармакология ва дигар соҳаҳо сатҳи фавтро коҳиш дода, сатҳи зиндагиро баланд мебардорад. Алоқаи виртуалӣ, ки имрӯзҳо васеъ паҳн шудааст, имкон медиҳад, ки беморӣ дар муддати кӯтоҳ аз фосилаи дур муайян карда шавад.
Истифодаи технологияҳои иттилоотӣ дар идоракунии бахшҳои гуногуни корхонаҳо имкон медиҳад, ки ташкили истеҳсолот такмил дода шавад. Бо баровардани бештари маҳсулот дар як муддати кӯтоҳ, ширкатҳои истеҳсолкунанда метавонанд маҳсулоти худро тақрибан дар ҳама кишварҳо фурӯшанд. Бо гузоштани ҳудуди имконпазир, технологияҳои рақамӣ ба суръат бахшидани рушди иқтисодӣ мусоидат мекунанд.
Кам шудани захираҳои инсонӣ, ки барои кор дар саноат заруранд, имкониятҳои иҷтимоиро барои эҷод озод карда, онҳоро ба рушди маънавӣ ва фарҳангӣ равона мекунанд. Ширкатҳои саноатӣ дараҷаҳои мухталифи азхудкунии технологияҳои иттилоотӣ ва рақамӣ дар соҳаи идоракунӣ ва интиқоли иттилоотро доранд.
Аммо аллакай исбот шудааст, ки технологияҳои рақамӣ самти асосии рушди истеҳсолоти саноатӣ ва соҳибкорӣ мебошанд. Автоматикунонии равандҳои истеҳсолӣ дар ҳама гуна ширкатҳо имкон медиҳад, ки баҳисобгирии молиявӣ гузаронида шавад, ки ба маълумоти воқеии омори мушаххас асос ёфтааст.
Хулоса як ширкати калон метавонад бо истифода аз имкониятҳои Интернети ҷаҳонӣ соҳаи кори худро ба таври назаррас васеъ кунад.
Яқубов Ҷовид – мудири кафедраи технологияи иттилоотӣ ва барномасозии коллеҷи техникии ДТТ ба номи академик М.Осимӣ
